Kamień nazębny - przyczyny powstawania.

Kamień nazębny to problem, który dotyczy niemal każdego z nas, tylko czas w jakim on się tworzy jest indywidualny. Na jego powstawanie ma głównie wpływ higiena jamy ustnej, ale także styl życia - palenie papierosów i spożywanie alkoholu przyspieszają tworzenie się kamienia nazębnego. Również żywność i napoje szczególnie te zawierające cukry zagęszczają ślinę i wpływają na bakterie, które uszkadzają szkliwo. Cukry łączą się z bakteriami płytki nazębnej, przez co wyzwalane się kwasy - k atakują one i niszczą szkliwo przez co powodują powstawanie ubytków. Płytka nazębna, która nie jest regularnie usuwana podczas mycia zębów, utwardza się na powierzchni zębów i tworzy kamień nazębny. Kamień nazębny to po prostu zwapniona płytka nazębna.

Dlaczego powstaje kamień nazębny?

Każdy z nas walczy z kamieniem nazębnym, który zaczyna już powstawać nie tylko po każdym posiłku ale nawet kilka godzin po umyciu zębów. Tworzenie kamienia nazębnego zaczyna się od osadu na zębach i resztek pokarmu, które są dosyć miękkie i łatwo można je usunąć. Natomiast jeśli tego nie zrobimy, nie usuniemy płytki nazębnej, składniki mineralne śliny łączą się z płytką nazębną i tworzą kryształy przekształcające się w kamień nazębny. Z czasem osad stanie się twardy i wtedy ani szczoteczka do zębów, ani płyn do płukania ust, ani nić dentystyczna nie są w stanie pomóc go usunąć. O obecności kamienia nazębnego świadczy biały lub lekko żółtawy osad, który jest znacznie twardszy od płytki nazębnej i którego nie da się usunąć w czasie wspomnianych zabiegów pielęgnacyjnych z uwagi na to, że silnie wiąże się ze szkliwem.

Jak powstaje kamień nazębny?

W jamie ustnej na stałe znajdują się bakterie, które tylko czekają na nieusunięte resztki jedzenia. Gdy natrafią na pozostałości posiłku i elementy cukru bardzo szybko się namnażają. Płytka nazębna ulega mineralizacji, staje się coraz twardsza i przekształca się w kamień nazębny. Gdy zęby nie zostaną dokładnie wyczyszczone, nalot na nich twardnieje i wiąże się ze szkliwem. Kamień nazębny ma kolor nieco ciemniejszy niż kolor zębów więc niestety go widać, a przez picie kawy, herbaty czy palenie papierosów kamień na zębach jest dużo ciemniejszy. Kamień nazębny składa się głównie z substancji zawartych w ślinie, resztek pokarmu pozostających w jamie ustnej, soli mineralnych oraz bakterii, złuszczonych komórek nabłonka, bakterii próchnicotwórczych, a także związków wapnia, fosforu i białka.

Kamień nazębny – objawy i konsekwencje.

Jeśli zaobserwujemy między zębami biały lub żółtawy osad, którego nie da się usunąć szczotkowaniem zębów lub nicią dentystyczną, prawdopodobnie na naszych zębach osiadł kamień nazębny, czyli zmineralizowana mieszanina glikoprotein śliny i bakterii, która się gromadzi i twardnieje. Zmieniona w ten sposób płytka nazębna ułatwia przyleganie kolejnych bakterii próchnicotwórczych.

Odkładający się kamień nazębny oprócz nieestetycznego wyglądu prowadzi do powstawania chorób dziąseł i przyzębia. Choroby dziąseł, takie jak np.: paradontoza, nie mają tylko jednej przyczyny. Oprócz kamienia nazębnego, są też czynniki genetyczne, ale bez kamienia nazębnego paradontoza raczej się nie pojawia, nawet mimo predyspozycji. Parodontoza powstaje w wyniku długotrwałego procesu zapalnego wywołanego przez drobnoustroje chorobotwórcze, które w naturalny sposób gromadzą się w miejscu zetknięcia się dziąseł z zębami. Osad nazębny zawiera przede wszystkim florę bakteryjną i resztki pokarmu. Jeżeli nie jest regularnie usuwany, szybko zmienia się w kamień nazębny. Kamień najpierw twardnieje - mineralizuje się przy krawędzi dziąsła, a potem idzie niżej coraz bliżej korzenia, wbijając się pod tkankę miękką. To drażni on dziąsła powodując obrzęk i ból. Z czasem mocniej uciska tkankę miękką dziąsła, która obkurcza się i cofa przed kamieniem. Jeżeli ten proces nie zostanie w porę zatrzymany, tkanki mocujące zęby w kości szczęki ulegną uszkodzeniu, a potem zniszczeniu. Wtedy odsłonią się szyjki zębowe co wpływa na wrażliwość. Nadwrażliwość zębów odbieramy czując reakcję na zmiany temperatury powietrza, posiłków, a także na smaki słodkie albo kwaśne pokarmów. Zęby są wtedy dość luźno osadzone w szczęce i mogą nawet wypadać. Kamień na zębach jest także bezpośrednią przyczyną zapalenia dziąseł i zapalenia przyzębia.

Gdzie i jak odkłada się kamień nazębny?

Nawet jak dokładnie i systematycznie myjemy zęby kamień znajdzie sobie miejsce aby odkładać się tam gdzie szczoteczce najtrudniej dotrzeć. Są to przestrzenie międzyzębowe oraz obszary przydziąsłowe, najczęściej po stronie językowej łuku zębowego. Tworzy się wtedy twardy brązowo-żółty nalot na zębach.

Kamień nazębny może powstawać zarówno nad oraz pod dziąsłami. Nad dziąsłami czyli powyżej brzegu dziąsłowego na koronach zębów - najczęściej w obszarze ujść przewodów ślinowych. Wtedy zwykle ma kolor bladożółty i konsystencję średnio twardą lub gliniastą. Pod dziąsłami czyli poniżej brzegu dziąsłowego, w obrębie kieszonek. Wtedy kolor kamienia jest ciemnobrązowy lub czarny-zielony i jest bardziej zmineralizowany niż ten naddziąsłowy oraz ściśle przylega do powierzchni zębowej, przez co bardzo trudno go usunąć. Ten kamień nazębny pod dziąsłowy jest znacznie groźniejsze , ponieważ może powodować stany zapalne. Powoduje on też krwawienie dziąseł podczas mycia zębów, czy jedzenia. Osoby mające kamień nazębny mają też nieprzyjemny zapach z ust. Jest to związane z tym, że kamień nazębny może powodować powstawanie między zębami a dziąsłami kieszonek lub małych otworów, w których mogą gromadzić się resztki jedzenia oraz bakterie co daje nieprzyjemny zapach.

Mam kamień nazębny – co robić?

Kamienia nazębnego nie sposób usunąć samodzielnie, bowiem trwale przytwierdza się do płytki zęba. Jedną z metod usuwania kamienia nazębnego jest skaling, czyli rozbijanie nalotu ultradźwiękami. Kolejnym zabiegiem jest piaskowanie, które stosuje się aby usunąć przebarwienia i wyrównać płytki. Są dwa rodzaje skalingu: naddziąsłowy i poddziąsłowy. Do pozostałych metod usuwania kamienia nazębnego stosowanych w gabinetach dentystycznych, zaliczamy:metodę tradycyjną, dźwiękową, ultradźwiękową, laserową i chemiczną.

Kontroli tworzenia się kamienia i ewentualnemu zabiegowi jego usuwania powinien zgłosić się każdy raz lub dwa razy do roku. W przypadku osób spożywających duże ilości kawy i herbaty, a także palących papierosy, może być to częściej. W przypadku osób z chorobami przyzębia oraz noszących aparaty, zabiegi usuwania kamienia nazębnego mogą być jeszcze częściej z powodu problemów z dokładnym myciem zębów przez trudność z dotarciem do wszystkich zakamarków.

Kamień nazębny - jak się bronić przed nim?

Niestety powstałego już kamienia nazębnego nie uda się usunąć domowymi sposobami i ratuje nas jedynie zabieg stomatologiczny. Skutecznym sposobem walki z kamieniem nazębnym jest regularne szczotkowanie zębów z wykorzystaniem odpowiedniej pasty do zębów. W tym przypadku bardzo dobrze sprawdza się pasta do zębów wybielająca do codziennego użytku. Pozwala to na skuteczne usuwanie płytki nazębnej co znacznie opóźni powstawanie kamienia nazębnego. Dobra pasta wybielająca powinna zawierać też składniki przeciwzapalne, antybakteryjne, regulujące pH jamy ustnej – jest to bardzo ważne bo stany zapalne dziąseł i przyzębia często towarzyszą tworzeniu się kamienia nazębnego.