Jak dowodzą badania choroby dziąseł i przyzębia mają bardzo negatywny wpływ na cały nasz organizm. Okazuje się, że ryzyko wystąpienia chorób serca u osób z zapaleniem dziąseł i przyzębia jest nawet o 25-70 % wyższe!

Przewlekła choroba przyzębia u większości pacjentów wywołuje uogólniony stan zapalny w całym organizmie.

Choroby przyzębia - przyczyny i czynniki ryzyka

Choroby przyzębia to grupa chorób, która swoim zasięgiem obejmuje zespół tkanek otaczających szyjkę i korzeń zęba. W jego skład wchodzi ozębna, wyrostek zębodołowy oraz dziąsło. Przyzębie to aparat, który odżywia ząb i umocowuje go w zębodole.

Zapalenie przyzębia rozwija się na bazie długotrwałego i nieleczonego zapalenia dziąseł. Jest to proces nieodwracalny. Oprócz dziąseł, zmiany chorobowe obejmują kość i więzadła zęba.

Wszystko zaczyna się od zapalenia dziąseł, które jest najwcześniejszym i najłatwiejszym w leczeniu etapem choroby przyzębia.

Zapalenie dziąseł – przyczyny

Główną przyczyną zapalenia dziąseł w 90% przypadków jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Gdy zęby myjemy zbyt rzadko lub nieprawidłowo, odkłada się na nich płytka nazębna czyli miękki osad, który składa się z resztek pokarmowych oraz bakterii. Przylega on ściśle do powierzchni zęba ale można go skutecznie usunąć poprzez szczotkowanie zębów. Jeśli płytka nazębna nie zostanie usunięta – nie myjemy zębów, wtedy twardnieje i zamienia się w kamień. Zalegająca płytka nazębna jest źródłem toksyn, bezpośrednio odpowiedzialnych za proces zapalny.

Jeśli stan zapalny dziąseł zostanie przez nas zlekceważony, może przenieść się na włókna kolagenowe, które łączą zęby z kością oraz na kość go otaczającą – mówimy wtedy o chorobie przyzębia czyli bardzo poważnym stanie. Choroba przyzębia, która nie jest leczona doprowadza do zniszczenia tkanek otaczających ząb. Dziąsła cofają się, odsłaniają się szyjki i korzenie zębów. Zęby zostają pozbawione oparcia, zaczynają się ruszać, przemieszczać i na koniec wypadają.

Choroby kardiologiczne związane z chorobami przyzębia

Stan zapalny w jamie ustnej może wpływać na powstawanie lub rozwijanie się wielu chorób w całym organizmie np.: miażdżycy, która jest główną przyczyną występowania ostrych zespołów wieńcowych. Dzieje się tak, bo bakterie oraz ich toksyny znajdujące się w kieszonkach dziąsłowych, uszkadzają struktury tkanki łącznej i nabłonka. W ten sposób mogą dostawać się w ich głąb, a dzięki bogatemu unaczynieniu okolicy przyzębia, rozprzestrzeniać się w odległe tkanki i narządy m.in. naczynia wieńcowe. Osoby z chorobami dziąseł i przyzębia są więc bardziej narażone na zawał serca czy udar mózgu. Dlatego część kardiologów, znających mechanizm kaskady inicjowanej przez chorobę przyzębia, przed operacjami sercowo-naczyniowymi kieruje pacjenta do stomatologa aby sprawdził, czy ma on chorobę przyzębia - czynną, w stanie zaostrzenia czy uogólnioną, co może mieć wpływ na leczenie kardiologiczne.

Cukrzyca, a problemy z zębami?

Istnieje też związek choroby przyzębia z cukrzycą w obu jej typach 1 i 2. Choroba przyzębia wpływa na cukrzycę i odwrotnie – cukrzyca wpływa na poziom stanu zapalnego w paradontozie – chorobie przyzębia.

Leczenie choroby przyzębia zmienia parametry cukrzycy przez zmniejszenie oporności na insulinę. Z kolei cukrzyca zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę przyzębia, co jest związane z pogorszeniem się funkcji granulocytów. Upośledzenie ich funkcji powoduje spadek odporności, liczby limfocytów T i B. Dodatkowo rośnie stężenie glukozy we krwi, a u połowy pacjentów z paradontozą – chorobą przyzębia wzrasta poziom cukru w ślinie, a to zwiększa i przyspiesza tworzenie się płytki nazębnej.

„Amerykanie badali osoby z tzw. przewlekłą uogólnioną chorobą przyzębia i z tzw. ostrym zapaleniem dziąseł, przechodzącym w przewlekłe. Stwierdzili u tych osób częstszy rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej i cukrzycy typu 2. Potwierdzono też, że kompleksowo przeprowadzone leczenie przyzębia redukuje stężenie hemoglobiny glikowanej, co - obniżając insulinooporność - zmniejsza tendencję do rozwoju cukrzycy”. 

Brak zębów – wpływ na organizm

Stany zapalne przyzębia, które nie są leczone prowadzą niestety do wypadania zębów. Podobnie dzieje się w przypadku nieleczonej próchnicy - w ostateczności chory ząb należy usunąć. Należy pamiętać, że zęby mają kolosalne znaczenie dla odżywiania - ich funkcją jest gryzienie i żucie oraz rozdrabnianie pokarmów. Kiedy brakuje zębów te czynności nie są wykonywane prawidłowo. To wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego - duże kawałki pożywienia trudniej jest strawić,dlatego częściej pojawiają się bóle żołądka i jelit, oraz problemy z wypróżnianiem. Następują też ograniczenia w diecie, co może powodować np. zaburzenia odżywiania. Dlatego musimy dbać o zęby i aby zapobiec ich utracie, aby nie wpływało to na nasz układ pokarmowy!

Jak zapobiegać chorobom przyzębia?

Podstawą w uniknięciu większości wymienionych schorzeń i ich bardzo poważnych zdrowotnych konsekwencji są: właściwe czyszczenie zębów, ale także prawidłowe oddychanie przez nos, a nie przez usta. Niestety, te elementy nadal sprawiają problem dla większości ludzi, co udowadniają badania dotyczące np.: wysokości zachorowania na próchnicę w Polsce.

Układ immunologiczny – o niego też musimy zadbać

Układ immunologiczny odpowiada za ochronę naszego organizmu przed wszystkimi zarazkami: wirusami, bakteriami, grzybami, pasożytami czy pierwotniakami.

Za ochronę organizmu odpowiadają też narządy limfatyczne, naczynia chłonne, przeciwciała i inne komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych.

Warto też pamiętać o barierach, które chronią nasz organizm przed infekcjami, wśród nich są:

• bariery mechaniczne np.: skóra, odruch kaszlu, który pomaga oczyszczać drogi oddechowe, czy gruczoły łzowe, które pomagają oczyścić oczy...
  

• bariery chemiczne czyli różne substancje, które wydziela organizm aby zniszczyć zarazki zanim zdążą dotrzeć do organizmu. Należą do nich między innymi peptydy antybakteryjne, wydzielane przez skórę, enzymy w ślinie czy łzach, kwas żołądkowy, który jest chemiczną ochroną przed zarazkami, które dotrą do wnętrza żołądka.
  

• bariery biologiczne na przykład pH w różnych obszarach ciała np.: w jamie ustnej czy flora bakteryjna wewnątrz układu pokarmowego.
  
  

Układ odpornościowy uczy się, jak radzić sobie z patogenami - czynnikami odpowiedzialnymi za wywoływanie chorób - gdy jakiś patogen pojawi się ponownie, to organizm już wie, jak sobie z nim poradzić.

Z większością zagrożeń organizm radzi sobie sam i nawet tego nie czujemy zwłaszcza jeśli układ odpornościowy działa dobrze.

Jednak ten układ potrzebuje naszej pomocy i wsparcia – po to, żeby sobie radził w sytuacjach trudnych i w okresach obniżonej odporności.

Warto dbać o układ odpornościowy bo im mocniejszy, tym rzadziej chorujemy!

Dbanie o układ odpornościowy jest szczególnie ważne teraz, podczas pandemii koronawirusa.

Choroba ta jest szczególnie groźna dla osób z osłabionym układem odpornościowym.

Dlatego niezależnie od tego, czy to wiosna, lato, jesień, zima, a szczególnie w okresie pandemii warto dbać o układ odpornościowy.

Jak dbać o układ odpornościowy?

Musimy pamiętać o:

- zdrowym odżywianiu - jedzmy warzywa i owoce

- ograniczeniu lub odstawieniu używek (papierosy, kawa, alkohol)

- uprawianiu sportu i aktywności fizycznej

- unikaniu stresu

- dbaniu o zęby i higienie jamy ustnej

- o uzupełnianiu witamin bo:

• witamina A wzmocnienia skórę, która jest barierą mechaniczną, odpowiada też za wytwarzanie śluzu w błonach śluzowych, który odpowiada za czystość min.: dróg oddechowych, ma też silne działanie przeciwutleniające;
  

• witaminy z grupy B szczególnie witamina B2 odpowiadają za odporność i poprawne funkcjonowanie organizmu;
  

• witamina C ma bardzo duży wpływ na odporność organizmu,zwiększa wytwarzanie przeciwciał i leukocytów, ma silne działanie przeciwutleniające;
  

• witamina D ważna dla układu kostnego oraz wchłaniania innych mikroelementów (wapnia, fosforu i potasu);
  

• witamina E odpowiada za ochronę błon biologicznych oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz wpływa na krzepliwość krwi;
  

• witamina K odpowiada za przebieg procesów krzepnięcia krwi i wspiera działanie wątroby.
  
  

Zakrywanie ust i nosa maseczką powoduje suchość jamy ustnej i gromadzenie się bakterii, dlatego bardziej dokładne i regularne szczotkowanie zębów, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych oraz płukanie jamy ustnej zabezpieczy zęby przed bakteriami i próchnicą, a dzięki temu nie osłabi układu immunologicznego. Bardzo pomocne są produkty działające przeciwzapalnie i antybakteryjnie.