pH jamy ustnej – kilka ważnych informacji.

Poziom pH jest jednym z najważniejszych czynników zdrowych zębów i jamy ustnej. Właściwy poziom pH w jamie ustnej to nic innego jak zdrowe zęby, prawidłowo regenerujące się dziąsła oraz dużo mniejsze ryzyko chorobotwórcze.

Co to jest pH?

pH to miara kwasowości i zasadowości. Skala ta obejmuje 15 stopni czyli od 0 do 14, gdzie wartość pH = 7 oznacza roztwór obojętny, 0 - to roztwór silnie kwaśny, a 14 silnie zasadowy. Czyli odczyn kwasowy, jest wtedy gdy pH ma wartość poniżej 7, a roztwór ma odczyn zasadowy, gdy pH jest większe od 7.

Często pH kojarzy nam się z wartością 5,5 związane jest to z reklamą mydła, która utkwiła w naszej pamięci ale to akurat jest związane z pH naszej skóry która w zależności od partii ciała, ma właśnie pH na poziomie (4,7 – 5,5) czyli kwaśne. Wracając do jamy ustnej - prawidłowe pH w jamie ustnej wynosi 6-7 czyli jest lekko alkaliczna – obojętna. Poziom pH śliny można samodzielnie kontrolować, używając do tego testera ze wskaźnikiem podobnym do papierka lakmusowego. Na taką taśmę nakłada się próbkę śliny, a otrzymany kolor porównuje się z miarką, znajdującą się na opakowaniu testera.

Musimy jednak wiedzieć, że po spożyciu pokarmu, pH naszej jamy ustnej drastycznie spada poniżej 7 i tworzy się odczyn kwaśny. W jamie ustnej może to mieć bardzo poważne i negatywne skutki dla naszych zębów i naszego zdrowia. Rośnie wtedy ryzyko utraty szkliwa, czyli jego erozji, która naraża zęby na próchnicę, urazy mechaniczne, kruszenie, pękanie lub powstawanie przebarwień.

Prawidłowy poziom pH.

Cały organizm człowieka, ma odczyn lekko zasadowy. Związane jest to z charakterem naszego metabolizmu. Neutralne pH = 7 to poziom całkowicie czystej wody, w której nie są rozpuszczone żadne związki chemiczne. Gdybyśmy mieli ten poziom pH w jamie ustnej to na pewno nie będą tam zachodziły żadne niekorzystne dla naszego zdrowia zjawiska chemiczne. Ale czy to możliwe?

Kwaśne pH jamy ustnej.

Nigdy nie zastanawiamy się co zjeść, żeby nie mieć kwaśnego środowiska w jamie ustnej. Nawet jeśli po każdym posiłku będziemy dbać o jamę ustną to i tak podjadamy między posiłkami, a jeśli uda nam się powstrzymać przed jedzeniem to na pewno napijemy się kawy, soku owocowego, napojów gazowanych lub zjemy owoce. Musimy jednak wiedzieć, że wszystkie napoje bez znaczenia czy ciepłe, czy zimne - prócz wody - owoce szczególnie cytrusowe, czy coś słodkiego wpływa na poziom kwasowości w naszej jamie ustnej. Pamiętajmy też, że nikotyna i tabaka mocno zakwaszają środowisko jamy ustnej. Odczyn kwaśny to bezpośrednie zaproszenie dla bakterii odpowiedzialnych za próchnicę i jest środowiskiem, w którym ta choroba się roznosi. Odczyn pH pochodzących z kwaśnych napojów i pożywienia może się wahać nawet między 2 a 4. Kwasy te, obok kwasów żołądkowych u osób cierpiących na refluks, są głównym czynnikiem, który powoduje stopniowe rozpuszczanie i w końcu utratę szkliwa zębów.

Produkty o kwaśnym pH.

Produkty o kwaśnym pH to cukier jak sacharoza, glukoza, fruktoza, laktoza czy skrobia. Najbardziej bogate w cukry są słodycze oraz napoje gazowane i soki, słodkie wypieki, ale również makarony, białe pieczywo i ryż. Kwaśne pH ma również sól rafinowana i jodowana, alkohol-szczególnie wysokoprocentowy, ale też wino, piwo, cydr, żurawina, agrest, kiwi, ananasy, suszone owoce, soki owocowe, kakao, czekolada, czarna herbata, mięso np. wołowina, wieprzowina, wędliny, chleb, orzechy, jaja, kefir, słodzone jogurty, sery żółte, ryby, ketchup, majonez, pikle, ciecierzyca, soja, sos sojowy, sos pomidorowy, tłuszcze nasycone, olej roślinny i przetworzona żywność i fast-foody . Czynniki które również mogą zaburzać prawidłowe pH jamy ustnej, to np. przyjmowanie leków, które powodują suchość jamy ustnej i zmniejszone wydzielanie śliny, choroby, stres czy dieta.

Wpływ kwaśnego pH na szkliwo.

Przy niskim pH jamy ustnej dochodzi do tzw. erozji szkliwa. Polega ona na utracie przez szkliwo jego właściwości - staje się miękkie oraz bardzo podatne na uszkodzenia. W obrębie szkliwa, odbywa się stały obieg minerałów m.in. wapnia i innych minerałów, które sprawiają, że zęby są mocne i zdrowe. Szkliwo raz traci te pozytywne minerały – dochodzi wtedy do demineralizacji, a raz je odzyskuje – wtedy mówimy o remineralizacji szkliwa. Bardzo ważne jest to aby nasze zęby szybciej i częściej się remineralizowały. Jeśli częściej będą ulegały demineralizacji to utracą zdolność ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Wtedy bakterie i kwasy w jamie ustnej, które pochodzą z pokarmów i napojów przez nas spożywanych doprowadzą do stopniowej utraty szkliwa, czyli mineralnej warstwy pokrywającej ząb, co ostatecznie prowadzi do ich erozji i próchnicy.

Co robić aby wyrównać pH w jamie ustnej?

Pamiętajmy, że produkty o kwaśnym pH, osłabiają szkliwo naszych zębów. Poza tym ograniczenie spożywania produktów kwaśnych i bogatych w cukry proste ułatwi zatrzymanie szkodliwych bakterii i pomoże kontrolować produkcję kwasów, które prowadzą do próchnicy. Uważajmy szczególnie na produkty zawierające kofeinę np. kawę, napoje typu cola, które mimo słodkiego smaku silnie zakwaszają środowisko jamy ustnej - ich pH jest zbliżone do pH kwasu żołądkowego!. Trzeba pamiętać, że po jedzeniu najpierw powinniśmy wyrównać poziom pH w ustach przez dokładne wypłukanie jamy ustnej wodą, a dopiero potem przejść do właściwego czyszczenia zębów. Należy powstrzymać się ze szczotkowaniem zębów co najmniej pół godziny po skończeniu posiłku. Te 30 min. pozwoli naszej ślinie na zneutralizowanie kwaśnego odczynu w jamie ustnej. Jeśli zaraz po posiłku szczególnie kwaśnym lub słodkim umyjemy zęby szczoteczką możemy trwale uszkodzić szkliwo i narazić zęby na próchnicę.

Ważne jest też używanie środków do pielęgnacji jamy ustnej, które są łatwe i wygodne do użycia i można je stosować wszędzie nawet bez szczoteczki. Produkty takie często mają w składzie sodę oczyszczoną, która skutecznie neutralizuje kwasy, a jeśli dodatkowo mają Xylitol to idealnie, bo ten składnik bardzo wpływa na wydzielanie śliny, która naturalnie neutralizuje poziom pH.

Pasta w proszku MRD bardzo dobrze sprawdza się w regulacji pH jamy ustnej głównie ze względu na składniki oraz formę. Po każdej przekąsce lub po wypiciu kawy możemy odrobinę proszku wysypać/podać do jamy ustnej wtedy szybko oraz skutecznie zneutralizuje pH naszej jamy ustnej. Często spotykamy się pytaniami dlaczego zalecamy nie płukać jamy ustnej po każdorazowym użyciu pasty MRD – właśnie dlatego aby to wyrównane pH utrzymywało się jak najdłużej i chroniło nasze zęby przed próchnicą aż do następnej przekąski.